Jak poznałam morderczynię mojej córki? / ,,Dziewczyna, która wróciła'' Susan Lewis

Opis z tyłu książki mocno sugerował mroczny klimat, walkę psychologiczną między zabójczynią i zdruzgotaną matką oraz tematykę zemsty. Susan Lewis nie stworzyła jednak wspaniałego thrillera psychologicznego, jak próbuje nas przekonać wydawnictwo, lecz napisała dobrą powieść obyczajową z elementami kryminalnymi. I chwała jej za to.

,,Dziewczyna, która wróciła'' zaczyna się z mocnym przytupem, bo od sceny zabójstwa; kilkuletnia Amelia Quentin, bez konkretnego powodu, popycha swoją matkę z takim impetem, że ta wypada przez reling i ląduje w morzu. Później ta sama dziewczyna zostaje skazana na pięć lat więzienia, za zamordowanie jedynego dziecka Jules Bright, lecz teraz wychodzi na wolność. Wraca do rodzinnego miasta swojej ofiary mówiąc Jules i jej rodzinie ,,wybaczam wam'', co wprawia w osłupienie całe miasto.

,,Amelia nie potrafiła znaleźć sobie miejsca. Inne dzieci nie lubiły jej, bały się jej albo ją bezlitośnie dręczyły.''

Śmierć matki Amelii, czyli tak naprawdę prolog powieści pokazuje kilka rzeczy. Po pierwsze, autorka idzie nieco na skróty w przedstawianiu postaci. Słyszymy, że rodzicielka obawia się własnego dziecka, widzimy też, do czego zdolna jest Amelia, co każe nam wyobrażać ją sobie w określony sposób - jako złą, szaloną i prawdopodobnie chorą psychicznie, ale brak tym zachowaniom tła. Dlaczego taka jest? Jakie ma relację emocjonalne z kimkolwiek? Pisarka często też piszę o instynkcie, który mówił każdemu, że Amelia ma coś dziwnego i zarazem niepokojącego w sobie, albo o innych cechach wskazujących, jakoby morderczyni już za młodu była, co najmniej, antychrystem:  ,,Dziewczynka się odwróciła [...], a jej okrągłe oczy o bardzo bezpośrednim i zimnym spojrzeniu sprawiły, że Jules, aż zamrugała''. Jeśli jesteśmy już przy aspektach mistycznych to Lewis wprowadziła do książki wątek metafizyczny - ducha. Autorka umieściła upiora jako wątek marginalny, a jego działania objawiały się jedynie poprzez zamykanie bądź otwieranie drzwi czy przenoszenie z miejsca na miejsce pewnego starego bucika, lecz jest to linia fabularna rzadko spotykana w fikcji literackiej, która gatunkowo nie należy do sci-fi czy fantasy.

Prolog pokazał również, że autorka lubi zaskakiwać czytelników i widać to tak naprawdę przez cały czas trwania powieści. Zazwyczaj książki można podzielić na zagadkowy wstęp, rozwinięcie, duży punkt kulminacyjny oraz zakończenie, w którym wszystko zostaje spięte klamrą, a sprawy ostatecznie domknięte. W ,,Dziewczynie, która wróciła'' pełno jest drobnych punktów kulminacyjnych, brak za to jednego ważnego rozdziału, który mógłby nosić miano szczytowego i najważniejszego. Ostatnią nauką wyciągniętą z wprowadzenia jest zdanie; nieważne jak się zaczyna, ważne jak się kończy. Susan Lewis zaczęła mocno, lecz szybko zabiła mroczny klimat, zastępując go melancholijnym nastrojem, który towarzyszył książce przez większość czasu, bowiem autorka bardzo skupiła się na retrospekcjach, co można dwojako przyjąć. Z jednej strony buduje to pewne napięcie i sprawia, że wszystkie klepki w naszej głowie zastanawiają się, jak doszło do morderstwa, aczkolwiek z drugiej strony medalu, dynamika jest wówczas bardzo powolna, a częste przechodzenie z teraźniejszości w przeszłość potrafi wprowadzić mętlik - szczególnie na początku, kiedy przejścia są bardzo niewyraźne oraz częste, a natłok nowych person spory, więc nie do końca wiadomo, kto kim jest.

Książka kuleje też pod względem korekty - braki kropek, przypadkowo wstawione zaimki dzierżawcze czy zdania złożone w taki pokrętny sposób, że trudno je rozszyfrować, np.:

• ,,- Obawiam się, że nie - odpowiedział Leo, a Jemma wyjęła notatnik. Policjantka spojrzała na Andree, która była kiedyś jego przełożoną, ale nie patrzyła teraz na niego.''

Zmierzając już do końca podsumujmy plusy i minusy. Zaletą jest sam pomysł - punkt wyjścia historii, jej przebieg, a nawet poprowadzenie akcji w taki spokojny, obyczajowy sposób. Do minusów można zaliczyć pewne zgrzyty warsztatowe (rzadkie, ale jednak), całkowite zostawienie postaci Amelii na samopas - gdyby autorka rozwinęła psychologię bohaterki na pewno wyszłoby to na plus. Poza tym oczywiście minusem jest korekta i sama promocja, która sprzedaje tort z truskawkami, mimo iż na stanie ma tylko babeczkę i to biszkoptową, bez grama truskawki. Książce bliżej więc do rodzinnej, spokojnej opowieści z dobrze zarysowanymi charakterami (nie licząc nemezis) niż wartkiej historii z zabójstwem na pierwszym planie. Wielka szkoda, że ktoś postanowił reklamować tę pozycję przeszarżowanym opisem i hasłami ,,thriller'' , bo gdybym właśnie tak podeszła do tej powieści, to na pewno byłabym zawiedziona; tymczasem uważam, że to dobra pozycja - warta polecenia - jeśli tyko spojrzycie na nią jak na historię obyczajową z elementami kryminału. 

Wskazówki wydedukowane z myślą o łowcach potworów.
Tytuł: ,,Dziewczyna, która wróciła'' 

Tytuł oryginalny: „The Girl Who Come Back”
Autor: Susan Lewis
Wydawnictwo: Wydawnictwo Kobiece
Tłumacz: Daria Kuczyńska-Szymała
Liczba stron: 448 stron

Książkę można kupić na taniaksiążka.pl (i przy okazji przeczytać jej fragment za darmo).

Recenzja powstała przy współpracy z księgarnią Tania Książka, jednak wszystkie wyrażone w niej opinie są moimi własnymi.